Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ (9/7/1912 - 9/7/2022)

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ sinh ngày 09/7/1912 trong một gia đình nhà Nho yêu nước ở làng Phù Khê, tổng Nghĩa Lập, phủ Từ Sơn (nay là khu phố Phù Khê, phường Phù Khê, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Đồng chí tham gia cách mạng từ khi còn là học sinh trường Bưởi (Hà Nội). Sau khi bị đuổi học, ông về quê mở trường dạy học, liên lạc mật thiết với nhà cách mạng Ngô Gia Tự và tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên để hoạt động. Năm 1928, đồng chí được kết nạp và tham gia hoạt động cách mạng trong Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và năm 1929 được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản Đảng, một tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đầu năm 1930, sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, đồng chí gia nhập Đông Dương Cộng sản Đảng (một trong 3 tổ chức cộng sản tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam) khi mới 17 tuổi. Năm 18 tuổi, đồng chí được cử là đại diện Xứ ủy giúp việc liên lạc và chỉ đạo Đặc khu ủy vùng mỏ ở Hòn Gai-Uông Bí và là Bí thư Đặc khu ủy Đảng Cộng sản Việt Nam. Tháng 2/1931, trên đường đi công tác từ Cẩm Phả về Hòn Gai, đồng chí bị thực dân Pháp bắt, bị kết án “phát lưu chung thân” và đày ra Côn Đảo từ năm 1931 đến năm 1936.

Cuối năm 1936, sau khi được trả tự do, đồng chí Nguyễn Văn Cừ tham gia thành lập “Ủy ban sáng kiến” - cơ quan có vai trò như Xứ ủy lâm thời Bắc Kỳ; sau đó tham gia tái lập Xứ ủy lâm thời Bắc Kỳ (3/1937) và được cử là Ủy viên Thường vụ Xứ ủy. Tại Hội nghị Trung ương Đảng (mở rộng) năm 1937, đồng chí được bầu là Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng và đến Hội nghị Trung ương tháng 3/1938, được bầu là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khi mới chưa đầy 26 tuổi. Một năm sau, đồng chí viết tác phẩm nổi tiếng “Tự chỉ trích” để đấu tranh phê bình trong Đảng.

Ngày 18/1/1940, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ bị mật thám Pháp bắt tại Sài Gòn. Sau khi Khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra (23/11/1940), đồng chí bị thực dân Pháp buộc tội chịu trách nhiệm tinh thần của cuộc khởi nghĩa và ngày 28/8/1941, đồng chí đã anh dũng hy sinh trước mũi súng quân thù tại trường bắn Ngã Ba Giồng, Hóc Môn, Gia Định.

Ôn lại cuộc đời của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ và sự lựa chọn lý tưởng cách mạng vì nước, vì dân. Cuộc đời của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ là tấm gương tiêu biểu của người thanh niên yêu nước nhiệt thành, đã từ bỏ con đường mưu cầu danh lợi cá nhân để đến với lý tưởng Cộng sản cao đẹp và trở thành một trong những đảng viên thế hệ đầu tiên của Đảng. Quyết tâm vì sự nghiệp và lý tưởng cách mạng cao đẹp, đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong hành trình hoạt động cách mạng: khi đi “vô sản hóa” ở vùng mỏ than Đông Bắc, khi bị kẻ thù tra tấn, đày ải tàn bạo nơi lao tù đế quốc, thậm chí ngay cả trước mũi súng quân thù khi ra pháp trường. Đồng chí luôn thể hiện tấm gương cao đẹp của người Cộng sản, tấm gương học tập không ngừng nghỉ, tấm gương kiên trung, bất khuất. Với 29 năm tuổi đời, 13 năm hoạt động cách mạng liên tục cho đến lúc hy sinh, dù ở bất kỳ cương vị nào, đồng chí Nguyễn Văn Cừ luôn thể hiện tấm gương đạo đức trong sáng, nêu cao tinh thần cách mạng kiên trung, bất khuất, đặt lợi ích của Đảng, của sự nghiệp cách mạng lên trên hết, trước hết.

Đồng chí là tấm gương về lối sống giản dị, thương yêu, chăm lo cho đồng chí, đồng đội, là trung tâm quy tụ, đoàn kết các chiến sĩ cách mạng vì lý tưởng chung. Đồng chí chính là hình ảnh tiêu biểu của một người cán bộ dân vận xuất sắc của Đảng, luôn gắn bó mật thiết với Nhân dân, hòa mình vào đời sống thực tiễn của người lao động, lắng nghe, thấu hiểu nguyện vọng của quần chúng Nhân dân để tuyên truyền, giác ngộ Nhân dân tham gia sự nghiệp cách mạng giành lại độc lập, tự do, hạnh phúc.

Đồng chí Nguyễn Văn Cừ đã làm rạng danh quê hương Bắc Ninh, góp phần tô thắm thêm truyền thống văn hóa, lịch sử và cách mạng vẻ vang của vùng đất Kinh Bắc.

Địa điểm lưu niệm gia đình Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ tại phường Phù Khê, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

Kỷ niệm 110 năm Ngày sinh của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ là dịp chúng ta ôn lại cuộc đời hoạt động cách mạng cao đẹp, vẻ vang của đồng chí Nguyễn Văn Cừ, nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng và cách mạng Việt Nam, người con ưu tú của quê hương Bắc Ninh, một tấm gương sáng ngời về đạo đức cách mạng, về trí tuệ, tài năng, mãi mãi là niềm tự hào, nguồn động lực tinh thần to lớn cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta; đồng thời bày tỏ sự tri ân sâu sắc của các thế hệ hôm nay đối với những cống hiến xuất sắc của đồng chí trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc Việt Nam, góp phần giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.