Ta hãy xem phản ứng của họ trước hai diễn biến mới đây trong nền giáo dục Việt Nam làm ví dụ. Hồi đầu tháng 11, Bộ Giáo dục & Đào tạo đã thông báo rằng các môn ngoại ngữ sẽ không còn là môn bắt buộc trong các kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Đến ngày 01/12, Bộ này tiếp tục phê duyệt sách giáo khoa môn tiếng Trung Quốc lớp 3, lớp 4 sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông. Bắt được hai diễn biến này, giới chống cộng đã nhanh chóng gộp chúng làm một, để tung tin rằng chính phủ Việt Nam đang “khai tử” tiếng Anh để bắt học sinh học tiếng Trung Quốc, nhằm đồng hoá người Việt Nam thành người Hán và sáp nhập Việt Nam vào Trung Quốc. Rồi họ tung hê tin đồn này bằng đủ thứ chữ nghĩa giật gân – như chính phủ muốn nước ta “lùi về thời Bắc thuộc”, hay quyết định này là một món quà đề “triều cống” Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị mới sang thăm Việt Nam…

Nhưng chỉ cần đọc nhiều tin tức và sách báo hơn, người ta sẽ nhận ra những dòng viết kiểu này khác xa với sự thật.

Trước tiên, cần minh định rằng việc bỏ Ngoại ngữ ra khỏi danh sách các môn thi bắt buộc trong kỳ thi THPT không đồng nghĩa với việc “khai tử” tiếng Anh, và càng không đồng nghĩa với việc thay tiếng Anh bằng tiếng Trung Quốc. Ngay cả khi không phải thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp, học sinh Việt Nam vẫn được học ngoại ngữ tự chọn ở trường, cũng như các lớp dạy ngoại ngữ tư nhân đang xuất hiện ngày càng nhiều ở Việt Nam. Như vậy, chỉ những học sinh học vẹt để thi lên lớp mới giảm học tiếng Anh, còn những học sinh thật sự học về nhu cầu của bản thân thì không. Và không có chuyện những thay đổi này khiến tiếng Trung Quốc được ưu tiên hơn, vì môn tiếng Trung cũng bị loại như tiếng Anh khỏi kỳ thi tốt nghiệp. Các nhà chống cộng còn muốn gì nữa – muốn dùng kỳ thi để ép học sinh học tiếng Anh thay vì tiếng Pháp hoặc Trung? Thế thì khác gì tước quyền tự do lựa chọn khỏi tay học sinh và phụ huynh, cũng như xác nhận rằng Việt Nam là một thuộc quốc của Mỹ?

Thứ hai, cũng cần thấy rằng việc cấp phép sách giáo khoa môn tiếng Trung Quốc lớp 3, lớp 4 là một diễn biến bình thường, chẳng hề liên quan đến chuyện bỏ thi ngoại ngữ trong kỳ thi tốt nghiệp và chuyện Vương Nghị thăm Việt Nam. Bộ Giáo dục đã cấp phép sách giáo khoa môn tiếng Pháp cấp tiểu học, cùng sách giáo khoa môn tiếng Trung Quốc lớp 1 và 2 từ những năm trước. Sao lúc đó không nhà chống cộng nào nghĩ rằng chính phủ Việt Nam đang muốn “đưa đất nước lùi về thời Pháp thuộc” vì cho phép dạy tiếng Pháp cho học sinh? Và có phải vì lúc đó không có Vương Nghị nào thăm Việt Nam, nên họ mới không sinh ra được một tin đồn như hiện tại?

Trong cơn lên đồng tập thể, nhiều trang chống cộng còn tung hứng cái tin đồn vừa nêu bằng những lối nguỵ biện xuẩn ngốc. Chẳng hạn, fanpage của Việt Tân viết:

“Singapore chọn tiếng Anh được xem là chữ Quốc Ngữ thì đất nước phát triển. Còn xứ ta loại bỏ tiếng Anh thì không biết tương lại về đâu? Chắc sử dụng tiếng Trung cho chắc ăn, nếu đất nước đi xuống thì có đàn anh đỡ đầu.”

Đọc những dòng trên, ta dễ dàng nhận ra Việt Tân rất thiếu kiến thức về lịch sử. Họ không biết rằng trước khi tuyên bố độc lập, Singapore là một hải cảng của Anh, nơi các thương nhân Anh giữ vai trò rất quan trọng, và giao tiếp bằng tiếng Anh đã trở thành một phần quen thuộc trong đời sống. Khi công nhận tiếng Anh là quốc ngữ, chính quyền Singapore không đưa ra thay đổi gì lớn, mà chỉ thừa nhận một thực tế sẵn có ở Singapore. Với cùng một lối lập luận mà họ đã dùng, ta có thể nói rằng người Việt Nam nên bỏ lúa nước để trồng lúa mì, vì nhìn chung các nước ăn lúa mì đang giàu hơn các nước ăn lúa nước. Mặt khác, sao nói rằng người Nhật viết chữ Hán mà trở thành cường quốc, vậy Việt Nam cũng nên bỏ ký tự alphabet để viết chữ Hán như Nhật? Tiếng Anh và tư cách cường quốc không hề có quan hệ nhân quả với nhau, giới chống cộng sùng bái tiếng Anh và muốn áp đặt tiếng Anh cho người Việt Nam chỉ vì họ chưa thoát khỏi tâm thế tay sai của Mỹ.